Επίσκεψη του κ. Μανώλη Παπαγρηγοράκη στο 3ο ΓΕΛ Καλαμάτας

Τη Δευτέρα 20 Μαρτίου επισκέφτηκε το σχολείο μας προσκεκλημένος της ομάδας της «Μύρτιδος» ο εμπνευστής και δημιουργός της, καθηγητής Ορθοδοντικής του ΕΚΠΑ κ. Μανόλης Παπαγρηγοράκης. Ο καθηγητής που ανάπλασε το πρόσωπο της εντεκάχρονης Αθηναίας της περιόδου του Πελοποννησιακού Πολέμου μας εξήγησε αναλυτικά πώς έφτασε στην ιδέα της ανάπλασής της και την ακριβή διαδικασία, αλλά επίσης μας μίλησε για την συνεργασία των θετικών επιστημών με τις ανθρωπιστικές και επί τη ευκαιρία μας έδωσε πολύτιμες συμβουλές για θέματα επαγγελματικού προσανατολισμού, σπουδών και στάσης απέναντι στην ακαδημαϊκή μας καριέρα.

Ως προς την Μύρτιδα, το κρανίο της βρέθηκε σε έναν ομαδικό τάφο στον Κεραμεικό μαζί με άλλους εκατόν πενήντα σκελετούς. Όπως μας εξήγησε ο καθηγητής, όταν οι νεκροί από τον λοιμό που έπληξε την Αθήνα στην αρχή του Πελοποννησιακού πολέμου άρχισαν να πληθαίνουν επικίνδυνα και να απειλείται σοβαρά η δημόσια υγεία –μην ξεχνάμε, πέθανε το ένα τρίτο του αθηναϊκού πληθυσμού – έριχναν τις σορούς όπως όπως μέσα στον τάφο για να αποφύγουν την γενικευμένη μόλυνση χωρίς να ακολουθούν τα έθιμα της ταφής. Ο εντοπισμός του κρανίου του μικρού κοριτσιού πρόσφερε πολλά στην επιστήμη: Από τα οδοντικά κατάλοιπα που ανέλυσαν Έλληνες επιστήμονες με σύγχρονες εργαστηριακές μεθόδους DNAεντόπισαν το μικρόβιο της σαλμονέλας, το οποίο ήταν υπαίτιο για τον τυφοειδή πυρετό που αποδεκάτισε τον αθηναϊκό πληθυσμό και μαζί με αυτόν τον σπουδαίο ηγέτη Περικλή και συνέβαλε έτσι δραματικά στην ήττα της Αθήνας στον εικοσιεπτάχρονο πόλεμο με την Σπαρτιατική Συμμαχία (404 π.Χ.). Έτσι έλυσαν ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ιατρικής.

Όταν ρωτήσαμε τον κ. Παπαγρηγοράκη πώς επέλεξε την Μύρτιδα ανάμεσα σε τόσους σκελετούς, απάντησε με ιδιαίτερο ενθουσιασμό. Σώθηκαν, μας είπε, τα εξής τρία στοιχεία: Πρώτον, είχε διατηρηθεί το κρανίο της με την κάτω γνάθο, γεγονός σπάνιο. Δεύτερον, είχε πλήρη οδοντοστοιχία και τρίτον μαζί με τα μόνιμα δόντια είχε και μερικά της νεογιλής οδοντοφυΐας.

Η διάδοση του επιτεύγματος αυτού επιτεύχθηκε μέσω συνεντεύξεων, τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών εκπομπών, σχολίων και άρθρων σε εφημερίδες και σκληρή δουλειά από τον ίδιο και την ομάδα του. Επιπλέον, η διάδοσή της οφείλεται και στην μουσειολογική προσέγγιση της Μύρτιδας - ηλικίας ίδιας με ένα παιδί του Δημοτικού - όπως επίσης το ότι είναι ένα ανώνυμο κορίτσι που έζησε μέσα στη μαγεία της αρχαίας Αθηναϊκής πόλης τον χρυσό αιώνα του Περικλέους και που, όταν την κοιτάμε, αντικρίζουμε τα μάτια ενός αθώου ανώνυμου παιδιού που κάθε μέρα κοιτούσε τον Παρθενώνα και όλα τα αριστουργήματα του αθηναϊκού μεγαλείου! Μάλιστα, όταν τέθηκε το ζήτημα της έκφρασης του προσώπου της κατά την ανάπλαση, επέλεξαν το ελαφρύ μειδίαμα, που δίνει ένα μήνυμα αισιοδοξίας, καθώς το νεαρό κορίτσι γεφυρώνει, με άρμα την επιστήμη, το παρελθόν με το μέλλον!

Γενικά, η Μύρτις έχει αποκτήσει μεγάλη αξία, καθώς «έγινε» νόμισμα - ασημένιο συλλεκτικό πεντάευρω από την Τράπεζα Ελλάδος - κυκλοφορεί από τα ΕΛΤΑ γραμματόσημό της και διδάσκεται μαζί με τα επιστημονικά αποτελέσματα για το Λοιμό των Αθηνών, στα βιβλία της Ιστορίας, για τους μαθητές της Α΄ Γυμνασίου της Αυστραλίας και Νέας Ζηλανδίας. Τέλος, σήμερα  η μικρή Αθηναία είναι πρέσβειρα του ΟΗΕ, ως «Φίλη της Χιλιετίας».

Τόσο για την Μύρτιδα όσο και για άλλες γυναικείες μορφές που βρέθηκαν – η πεντάχρονη Ηδύλη του 5^ου π.Χ. αιώνα από τις Φερές της Μαγνησίας, η Αυγή, η Μεσολιθική γυναίκα του 7000 π.Χ. από το σπήλαιο της Θεόπετρας, στα Τρίκαλα Θεσσαλίας και η Αυρηλία που χρονολογείται στα τέλη του 4^ου και αρχές 5^ουμ.Χ αι. και βρέθηκε νότια του ιερού της Ίσιδας στην αρχαία Μεσσήνη – είναι απαραίτητη η συνεργασία πολλών επιστημονικών ειδικοτήτων: αρχαιολόγοι, ιατροί παθολόγοι, λοιμωξιολόγοι, γενετιστές, ακτινολόγοι, ορθοπαιδικοί και πολλοί άλλοι.

Πολύ ενδιαφέροντα βρήκαμε τα στοιχεία που μας αποκάλυψε για την Αυγή. Η γυναίκα αυτή χρονικά τοποθετείται στην περίοδο που ο άνθρωπος σταδιακά σταμάτησε να είναι κυνηγός και έγινε καλλιεργητής, οπότε δεν έβρισκε πλέον έτοιμη την τροφή του, αλλά την καλλιεργούσε. Έτσι απέκτησε μόνιμη κατοικία και πέρασε σε επόμενο στάδιο πολιτισμού. Η Αυγή, όπως συμπέρανε η ερευνητική ομάδα του κ. Παπαγρηγοράκη, μετά από ειδική ακτινολογική εξέταση, ήταν δεξιόχειρ, καθώς επίσης είχε ανατομικό πρόβλημα στο ισχίο και στην κεφαλή του μηριαίου οστού και από την κεφαλομετρική της ακτινογραφία διαπιστώθηκε ο βαθμός της αβιταμίνωσής της.

Έτσι, με αφορμή την συνεργασία των επιστημονικών ειδικοτήτων στο σημείο αυτό συζητήσαμε για τα σχέδιά μας, μιας και είμαστε προ της επιλογής επιστημονικού τομέα σπουδών και επαγγελματικού μέλλοντος και μας έδωσε πολύ χρήσιμες συμβουλές, όπως να μην απογοητευόμαστε, να τολμάμε να κάνουμε πράξη τα όνειρά μας, να γνωρίζουμε ότι, ακόμη κι αν δεν επιτύχουμε κάτι που σχεδιάζουμε με την πρώτη, πάντα θα υπάρχουν ευκαιρίες. Επίσης, μας παρότρυνε να βγούμε στο εξωτερικό είτε για συνέχιση των σπουδών μας είτε για επαγγελματικούς λόγους, για κάποιο διάστημα τουλάχιστον, για να διευρύνουμε τους ορίζοντές μας και να ξεφύγουμε από τα στενά όρια της πατρίδας μας.

Η ομιλία του ήταν πολύ ενδιαφέρουσα. Μάλιστα μέσα από όσα μας αποκάλυψε για την δική του ζωή, τις σπουδές του, τα σχέδιά του   συνειδητοποιήσαμε ότι είχαμε την τύχη να γνωρίσουμε έναν άνθρωπο δραστήριο, επικοινωνιακό, ενθουσιώδη, με ζωηρά ενδιαφέροντα για την επιστήμη, την ιατρική, την ιστορία, την αρχαιολογία, με ζωντανή και έμπρακτη αγάπη για το παρελθόν αλλά και το μέλλον της χώρας μας, που αποτελεί πρότυπο έμπνευσης για εμάς, τη νέα γενιά.

Η δημοσιογραφική ομάδα του σχολείου

και οι εκπαιδευτικοί που συμμετέχουν στη δράση:
Ευαγγελία Σιαχάλου, φιλόλογος (συντονίστρια)
Θεόδωρος Παπαζαφειρόπουλος, φυσικός

• < Προηγούμενο
• Επόμενο >